Vaš Doktor

• Uvod • Akutne upale PNS-a • Hronične upale PNS-a

Uvod

Pod sinuzitisima podrazumijevamo upalne procese u paranazalnim šupljinama. Infekcija u njih najčešće ulazi iz nosa preko pri­rodnih otvora, iz okoline (odontogena infekcija ili kod traume), a sas­vim izuzetno infekcija u paranazalne šupljine može da dođe hematogenim putem iz nekog udaljenog žarišta u organizmu.

Upalna obolenja paranazalnih sinusa (šupljina) dijelimo na akutna i hronična,  kataralna i gnojna.

Prema tome, koliko je paranazalnih šupljina i koju je paranazalnu šupljinu zapaljenje zahvatilo, upale dijelimo na izolovane sinuzitise (sinusitis maxillaris, sinusitis ethmoidalis, sinusitis frontalis i sinusitis sphenoidalis), polisinuzitise, kada su zahvaćeni sinusi sa jedne strane glave i pansinuzitise (kada su zahvaćene sve paranazalne šupljine).

 

SINUSITIS PARANASALIS ACUTA

(Akutne upale paranazalnih sinusa)

• Uvod • Dijagnoza • Prognoza

Uvod

Akutne upale paranazalnih šupljina najčešće prate akutne upale nosa.

Akutne kataralne upale obično se ne dijagnosticiraju i prođu nezapažena sa kijavicom. U ovim slučajevima, pored jake kijavice, bolesnici se žale i na glavobolju.

Gnojne upale nadovezuju se na akutna kataralna ili, pak, od početka postaju gnojna, ako za to postoje izvjesni preduslovi kao, npr. masovna infekcija, loša ventilacija paranazalnih šupljina, oslab­ljene imunobiološke snage organizma, oslabljena lokalna reakcija sluz­nice sinusa, itd.

Dijagnoza

Anamneza

Zavisno od toga koji su i koliko je sinusa zahvaćeno bolesnici se žale na glavobolje, koje mogu biti veće ili manje i koje oni mogu da lokalizuju vrlo često. Kod čeonih sinuzitisa žale se na bolove u čelu, kod maksilarnih sinuzitisa žale se na bolove u vilici, kod etmiodalnih u korenu nosa, a kod sfenoidalnih bolovi su u glavi ili u po­tiljku.

Pored ovih glavobolja bolesnici će se žaliti na kataralnu ili gnojnu sekreciju iz nosa. Katkad otvori sinusa mogu da budu začepIjeni uslijed edema sluznice, polipa u srednjem nosnom hodniku, pa da se sinus ne drenira i u tom slučaju su naročito jako izraženi bolovi. Bolesnici mogu nekada da nam navedu i tegobe od obolenja koje je prethodilo sinuzitisu i od koga je došlo do akutne upale sluzni­ce paranazalnih šupljina. Te tegobe mogu da budu od strane zuba, od strane nosa, od neke povrede, itd.

Klinička  slika

Lokalnim ORL pregledom konstatuje se nate­čena i crvena sluznica nosa i tečan ili gnojav sekret u nosu koji izlazi najčešće iz srednjeg nosnog hodnika. Ukoliko je to zadnja grupa pa­ranazalnih šupljina, sekret može da se sliva u epifarinks, a ne u nos.

Rtg  pregled

Snimak paranazalnih šupljina pokazuje manje ili više homogeno zasenčenje jedne ili više paranazalnih šupljina, zavisno od raširenosti i prirode obolenja.

Dijagnoza se postavlja u ORL ambulantama.

Minimum za dijagnozu

Prognoza

Neliječeni akutni sinuzitis može da se sam spontano izdrenira i izlijeći, a može da pređe u hroničnu formu. Liječenje, naročito ako se otkloni i uzrok koji je do obolenja do­veo, biće apsolutno uspješno i u takvim uslovima recidivi će biti sve­deni na najmanju moguću mjeru.

 

SINUSITIS PARANASALIS CHRONICA

(Hronične upale paranazalnih sinusa)

• Uvod • Dijagnoza • Prognoza

Uvod

Hronične upale paranazalnih šupljina nastaju od neliječenih ili loše liječenih recidivirajućih akutnih upala. Često su uzroci hroničnih sinuzitisa izvjesna stanja ili obolenja lokalne i opšte prirode kao npr. devijacije nosne pregrade, alergijski teren sluznice gnojnih respiratornih puteva, mogućnost česte masovne infekcije, če­sta rashlađivanja organizma ili loši uslovi pri radu, itd.

Ovee upale mogu da budu izolovane na jednu paranazalnu šupljinu i onda govorimo o: Sinusitis maxillaris chronica, sinusitis frontalis chronica, sinusitis ethmoidalis chronica ili sinusitis sphenoidalis chronica. Ukoliko su zahvaćeni svi sinusi radi se o pansinuzitisu, a ukoliko je zahvaćena samo jedna strana radi se o polisinuzitisu.

Hronična upale paranazalnih šupljina, po pravilu, su gnojna.

Dijagnoza

Anamneza

Bolesnici se žale na dugotrajna curenja iz nosa, na česte pre­hlade kojom prilikom dolazi do dugotrajne gnojne sekrecije iz nosa sa manje ili više izraženom glavoboljom koju bolesnik vrlo često mo­že da lokalizuje. Zbog ovih tegoba bolesnici mogu da se žale i na česte recidivirajuće   upale donjih respiratornih puteva.

Klinička slika

Lokalnim pregledom nosa u vrijeme kada nema egzacerbacije može da se konstatuje samo tečan ili sasušen gnojni sekret u sred­njem nosnom hodniku. Negativan nalaz u nosu ne isključuje postoja­nje hroničnog sinuzitisa.

Rtg ispitivanje

Snimkom paranazalnih sinua konstatuje se zasjenčenost jed­ne ili više paranazalnih šupljina. Na osnovu izgleda sjenke može se postaviti dijagnoza akutnog ili hroničnog sinuzitisa.

U nejasnim slu­čajevima kod maksilarnih sinuzitisa izvršimo punkciju maksilarnog sinusa i utvrdimo da li i kakvog sekreta ima u paranazalnoj šupljini.

Dijagnoza se postavlja u ORL ambulantama i odjeljenjima.

Minimum za dijagnozu

Prognoza

Neliječeni hronični sinuzitisi mogu da traju godinama sa češćim ili rijeđim fazama egzacerbacije kada bolesnici dosta trpe. Ako je liječenje pravilno (konzervativno ili hirurško) može, ukoliko se ukloni i uzrok koji je doveo do sinuzitisa, da dođe do potpunog izliječenja.